Δράματα παλιά και καινούργια

του Διόδωρου Κυψελιώτη

Ο γλυκός καιρός του Αρχιπελάγους και των προαστίων του δεν το δείχνει, αλλά τέτοιες ημέρες είναι που η Περσεφόνη ξαναγυρίζει στον Aδη και αφήνει τη Δήμητρα να ολοφύρεται μόνη της για την απώλεια και για εκδίκηση να φέρνει τον χειμώνα. Του Αγίου Δημητρίου είναι άλλωστε το ορόσημο για να εγκαταλείψουν τα βουνά οι μεταβατικοί κτηνοτρόφοι και με τα κοπάδια τους να ξεκινήσουν πολυήμερες πορείες προς τα χειμαδιά των κάμπων - οι ελάχιστοι που έχουν απομείνει.

Για να ξαναγυρίσουν στα ορεινά λιβάδια έξι μήνες μετά, του Αγίου Γεωργίου, όταν θα έχει γυρίσει και η Περσεφόνη από τα σκοτάδια του Aδη - οι δύο πολεμικοί άγιοι, οι μόνοι μου φαίνεται που υπάρχουν στη χριστιανική θρησκεία, αν εξαιρέσουμε τους αρχαγγέλους που προέρχονται από τον ιουδαϊσμό, έχουν ταυτιστεί με τον κύκλο της αγροτικής ζωής. Περίεργο μου φαίνεται, σαν να ήθελαν να ξορκίσουν τον φόβο του πολέμου οι παλιοί. 'Η να ταυτίσουν τους δύο αγίους με κάποιες παλιότερες θεότητες που σχετίζονταν με τη Δήμητρα και την Κόρη - τους Διόσκουρους ίσως, τους αδελφούς της Ελένης, γιατί και αυτή δεν ήταν παρά μία από τις εκδοχές της Μεγάλης Θεάς, της θεάς της γονιμότητας, όπως και η Δήμητρα.

Τούτες είναι οι ημέρες που ανθίζουν και τα χρυσάνθεμα, για τούτο τα λέμε «αηδημήτρηδες» και για τούτο μου φαίνεται τα θεωρούμε πένθιμα λουλούδια: εμφανίζονται να παρηγορήσουν τη Δήμητρα για την αποχώρηση της Κόρης στον Αδη. Υιοθετήσαμε και εμείς το θεϊκό νόημά τους.

Μέσα σε αυτή τη γενική μελαγχολία για τον χειμώνα που έρχεται και τη δημιουργεί πια περισσότερο η δραματική προοπτική των νεκρών και κρύων σωμάτων καλοριφέρ παρά η απονέκρωση της φύσης, μόνος χαρούμενος είναι ο Δημήτρης Αβραμόπουλος που θα απολαύσει την παρουσία τανκς, μηχανοκίνητων και αεροπλάνων στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης, όπως ταιριάζει στο μεγαλείο του. Αν δεν φροντίσει ο ίδιος να το αναδείξει, πώς θα καταλάβουμε οι υπόλοιποι ότι έχει;

• Οι ημέρες είναι μελαγχολικές για όλους εμάς τους υπόλοιπους και επειδή ένα ακόμη ανούσιο κείμενο προστέθηκε στα χιλιάδες που έχουν σκοτώσει τον πολιτικό λόγο - η προγραμματική συμφωνία ΠαΣοΚ - ΝΔ για τη διακυβέρνηση της χώρας. Ευχολόγιο χωρίς τίποτε το συγκεκριμένο, πέρα από διαβεβαίωση πως δεν θα γίνουν νέες «οριζόντιες περικοπές» ούτε εκλογές πριν από το 2016.

Θα μπορούσε να έχει μόνο αυτά τα δύο σημεία αντί για σαράντα τρία. Αλλά αυτοί που έγραψαν τη συμφωνία ήθελαν να δείξουν τον πλούτο της σκέψης τους - και απέδειξαν τη γυμνότητά της. 

 

Ανεργία και μετανάστευση

Απαρατήρητη θα περάσει λοιπόν η προγραμματική συμφωνία, αλλά δεν επιτρέπεται να περάσει απαρατήρητη η τρομερή φράση που εκστόμισε ο Πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στην Ιταλία: «Έχουμε τόσους ανέργους όσους και παράνομους μετανάστες και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Όποιος το ακούει αυτό, καταλαβαίνει πως αν δεν υπήρχαν «παράνομοι μετανάστες», δεν θα υπήρχαν άνεργοι, ιδού λοιπόν η λύση στο πρόβλημα: να διώξουμε τους παράνομους μετανάστες. Αλλά οι άνεργοι είναι 1.400.000, οι μετανάστες που έχουν άδεια παραμονής και εργασίας είναι περίπου 600.000 και άλλοι τόσοι όσοι έχουν τη λεγόμενη «ροζ κάρτα»: ήρθαν παράνομα στη χώρα δηλαδή, ζήτησαν πολιτικό άσυλο και εκκρεμεί η απάντηση των ελληνικών Αρχών, αν θα τους δοθεί ή όχι - άρα δεν είναι παράνομοι πλέον, νομιμότατοι είναι.

Υπάρχουν λοιπόν άλλοι 1.400.000 που ήρθαν παράνομα και δεν έχουν ζητήσει καν πολιτικό άσυλο; Κανείς δεν πιστεύει κάτι τέτοιο, μερικές δεκάδες χιλιάδες να είναι αυτοί.

Στην πραγματικότητα ο Αντώνης Σαμαράς εξομοίωσε τον αριθμό των ανέργων με τον αριθμό του συνόλου των μεταναστών που υπάρχουν στη χώρα, και αυτών που έχουν άδεια παραμονής και αυτών που έχουν ροζ κάρτα και εμμέσως τους ανακήρυξε υπεύθυνους για την ανεργία. Συνεισφέρει άραγε στην αντιμετώπιση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας αυτή η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού; Αποδυναμώνει τη Χρυσή Αυγή - ή μήπως προσπαθεί ο Πρωθυπουργός να τον εμπιστευθούν οι ψηφοφόροι του νεοναζιστικού κόμματος; Να τον εμπιστευθούν όμως για ποια του χαρακτηριστικά;

• Μου κάνει εντύπωση το ότι το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω, δεν σχολίασε την απαράδεκτη δήλωση του Πρωθυπουργού - περίεργο. Ενδιαφέρεται και η Κουμουνδούρου να πάρει μέρος στον διαμοιρασμό των ιματίων της ΧΑ;

• Είχε πει κάποτε ο Μιχαλολιάκος, μετά την εκλογική του νίκη, «η Χρυσή Αυγή ήρθε για να μείνει». Στην πραγματικότητα ήταν πάντα εδώ, κρυμμένη μέσα στα άλλα κόμματα. Και είναι έτοιμη να ξανακρυφτεί αλλά να δηλητηριάζει μόνιμα τη ζωή της χώρας.

Ο Δωδεκάλογος του Ρομά

Δεν είπε λέξη ο ΣΥΡΙΖΑ για την αριθμητική σχέση ανέργων - μεταναστών όπως τη μέτρησε ο Πρωθυπουργός, βρήκε όμως να πει ο πρόεδρός του πώς κατανοεί την κοινοβουλευτική δημοκρατία: «Οι κυβερνήσεις πέφτουν όταν χάνουν τη δεδηλωμένη μέσα στη Βουλή και τη δεδηλωμένη μέσα στη Βουλή τη χάνουν όταν αναπτύσσονται κοινωνικοί αγώνες μέσα στην κοινωνία και στους δρόμους που καθιστούν αδύναμη [sic] την κοινοβουλευτική τους επιβίωση. Αυτός είναι ο δρόμος».

Ητοι, ο δρόμος για την εξουσία περνάει από τους δρόμους - το πεζοδρόμιο που λέγανε παλιά. Οι κάλπες έχουν δευτερεύουσα σημασία, έρχονται να επικυρώσουν ή να ακυρώσουν την απόφαση του δρόμου να στερήσει από την κυβέρνηση τη δεδηλωμένη. Θαυμάσια αντίληψη περί δημοκρατίας.

Μας είχε υποσχεθεί ότι αυτό, ότι ο δρόμος θα έκανε αδύνατη την κοινοβουλευτική επιβίωση της κυβέρνησης,   θα γινόταν τον περασμένο Μάρτιο. Διαψεύστηκε. Τον Αύγουστο ανακοίνωσε ότι αυτό θα συμβεί τον Σεπτέμβριο. Αλλά οι δρόμοι πάλι δεν γέμισαν. Ευτυχώς, η κοινοβουλευτική δημοκρατία μας είναι ανθεκτικότερη από όσο νομίζει ο Αλέξης Τσίπρας.

• Υπάρχει και το θέμα με το «αγγελούδι» στην επικαιρότητα, ημερολόγιό μου, το ξανθό παιδάκι των μελαχρινών Ρομά που δεν ήταν δικό τους. Κλασική περίπτωση αυτού που ονομάζεται «παράνομη υιοθεσία». Ούτε το πρώτο ζευγάρι είναι ούτε το τελευταίο που έκανε κάτι τέτοιο. Προφανώς με άλλα κίνητρα από αυτά των συνήθων περιπτώσεων: για να αυξηθεί το «επίδομα τέκνων» και να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός της οικογένειας, αν ξέρουν οι Ρομά την έννοια του προϋπολογισμού.

Αν η μικρή Σάσα, όπως φαίνεται ότι είχε δηλωθεί αρχικά το κοριτσάκι, είχε υιοθετηθεί παράνομα από ελληνική μικροαστική ή και μεγαλοαστική οικογένεια, θα είχε γίνει όλη αυτή η διαπόμπευση παιδιού και θετών γονιών της; Φυσικά όχι - η πολιτική ευπρέπεια εξαντλείται στο να αποκαλούμε τους γύφτους, επί ποινή τιμωρίας, «Ρομά».

Λίγα ακόμα τέτοια περιστατικά διασυρμού και θα καταλήξει υποτιμητική η ονομασία Ρομά - θα τους αποκαλούμε πάλι γύφτους για να μην τους υποτιμάμε λεκτικά και θα αποκατασταθεί ο παλαμικός «Δωδεκάλογος του Γύφτου». Αλλά ο δωδεκάλογος της κοινωνικής υποτίμησης δεν θα εκλείψει. Οπως δεν θα εκλείψει και ο χρυσαυγιτισμός, ακόμα και αν διαλυθεί η Χρυσή Αυγή.

Το μυστήριο της Δήμητρας

Περίεργος λαός οι τσιγγάνοι ή γύφτοι ή Ρομά ή όπως αλλιώς τους πούμε. Επιμένουν να μην ενταχθούν στους κανόνες ημών των υπολοίπων. Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις, η εμμονή στους πανάρχαιους κανόνες τους δεν προέρχεται από την εμμονή στη ρομαντική ζωή πλανήτων - είναι επειδή κάποιοι μέσα στην κοινότητά τους έχουν συμφέρον να διατηρούνται αυτές οι παραδοσιακές αξίες· αν αλλάξουν, θα χάσουν την εξουσία τους.

Εχουν τους πολιτικούς τους και αυτοί που είναι σαν τους δικούς μας: το μόνο που τους νοιάζει είναι η εξουσία.

• Είναι εντυπωσιακό με τι ταχύτητα ενήργησε το ΣΔΟΕ, πώς έσπευσε στα ληξιαρχεία και εντόπισε παρευθύς ποιες οικογένειες έχουν δηλώσει τα ίδια και τα ίδια παιδιά σε διαφορετικές μερίδες για να εισπράττουν τα επιδόματα. Για τη Λίστα Λαγκάρντ, για όσους έβγαλαν χρήματα στο εξωτερικό, τρία χρόνια τώρα δεν έχει γίνει τίποτα - θα παραγραφούν σε λίγο τα φορολογικά αδικήματα που έχουν διαπράξει όλοι αυτοί, μας είπε πριν από λίγες ημέρες ο σύλλογος των υπαλλήλων του ΣΔΟΕ.

• Οπου Ρομά και η μοίρα του, όπου εκατομμυριούχος και η δική του.

Αυτό που δεν παραγράφεται, χιλιετίες τώρα, είναι το πένθος της Δήμητρας για την απώλεια της Περσεφόνης. Το εκδικητικό πένθος, που φέρνει τον χειμώνα. Αλλά δεν περνούσε και τόσο άσχημα στον Αδη η Κόρη αφού έπαιρνε μαζί της και τον πανέμορφο Αδωνι - όταν επέστρεφε στον κόσμο μας, ήταν υποχρεωμένη να τον παραχωρήσει στην Αφροδίτη.

Για την Περσεφόνη δηλαδή ο χειμώνας ήταν η ερωτική εποχή, η άνοιξη και το καλοκαίρι ήταν στέρηση. Για τον ευτυχή Αδωνι ήταν όλος ο χρόνος.

Πρέπει να δώσει κάποιες εξηγήσεις για τον θρήνο της η Δήμητρα, όταν η κόρη της ευτυχούσε. Αλλά όταν δεν μας δίνουν οι πολιτικοί για το πώς ακριβώς κατανοούν τις παρελάσεις στις εθνικές γιορτές, την ανεργία και την κοινοβουλευτική δημοκρατία, πώς να απαιτήσουμε από τη θεά να λογοδοτήσει, ημερολόγιό μου;

(*) O Διόδωρος Κυψελιώτης είναι κατά κόσμον ο Δημήτρης Ψυχογιός. Γράφει στο Κυριακάτικο Βήμα τη σελίδα "Το Επταήμερο του ΔΙΟΔΩΡΟΥ". Συγγραφέας του πρόσφατου βιβλίου "H πολιτική βία στην Ελληνική κοινωνία".