ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΟΖΑΚΗΣ-Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΝΗ και το ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

Το νέο βιβλίο, του Χρήστου Ροζάκη, “H Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το Διεθνές Δίκαιο”, διαπραγματεύεται το ζήτημα της ΑΟΖ. Ζήτημα το οποίο απασχολεί έντονα το δημόσιο διάλογο στη χώρα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όπου και αναπτύσσονται διάφορες θεωρίες εύκολης και ανώδυνης αντιμετώπισης του ζητήματος.

Τυπική περίπτωση η θεωρία της μονομερούς ανακήρυξης της ΑΟΖ, η οποία ως μαγικό κλειδί, ξεπερνά όλα τα προβλήματα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία και ανοίγει διάπλατα το δρόμο για την ελεύθερη εκμετάλλευση των “πλούσιων” κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Επικίνδυνες ρητορείες,  που στηρίζονται στη διαδεδομένη αντίληψη ότι η Ελλάδα έχει πάντα δίκιο, κι ότι πάντα λείπει η πολιτική βούληση για την πραγμάτωση των εθνικών μας στόχων.

 Στον αντίποδα αυτών, το βιβλίο του Χ. Ροζάκη, συμβάλει ουσιαστικά στο δημόσιο διάλογο, καθώς αναλύει επιστημονικά τα ισχύοντα περί την ΑΟΖ, θεσμό που έχει εισαχθεί σχετικά πρόσφατα στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Παράλληλα προσδιορίζει τα θετικά αλλά και τα αρνητικά σημεία, για την Ελλάδα, που προκύπτουν από τις διατάξεις της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας  (UNCLOS) του 1982, ως στοιχεία απαραίτητα στη χάραξη μιας ρεαλιστικής πολιτικής.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι μπορεί να μην υπάρχει ακόμη, μια οικουμενική νομοθετική εξουσία, όμως στις σημερινές συνθήκες διεθνών σχέσεων, σχεδόν το σύνολο των πολιτικών που ασκούνται και μπορεί να ασκηθούν, ρυθμίζεται από κανόνες δικαίου. Τα κενά είναι ελάχιστα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακραίων παραβιάσεων,  μπορεί να δημιουργείται η εντύπωση ότι το σύστημα δεν λειτουργεί. Η παραβατικότητα όμως ρητά καταγράφεται ως εξαίρεση.  Επόμενα πρέπει να μιλάμε πάντα για εθνική εξωτερική πολιτική, που θα πρέπει να κινείται αυστηρά στα πλαίσια των διεθνών δικαιϊκών δεδομένων. Τα οποία όμως πρέπει να γνωρίζουμε.

Ο Χ. Ροζάκης αναλύει διεξοδικά το ισχύον διεθνές πλαίσιο, στο τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου του.

Η κατανόηση της σχέσης, εξωτερικής πολιτικής με το διεθνές δίκαιο, στη σημερινή εποχή της οικουμενικότητας, οδηγεί σε κάποιους αρχικούς διαχωρισμούς, με απλοϊκές και λαθεμένες θεωρήσεις.

 Για παράδειγμα έχουν εκφραστεί θέσεις και απόψεις κατά καιρούς, και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου, οι οποίες εδράζονται είτε σε σκοπιμότητες είτε σε άγνοια του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς πραγματικότητας. Υπάρχει η άποψη π.χ. η οποία θέλει να παρακάμπτεται το διεθνές δίκαιο, θεωρώντας ότι οι διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες είναι τελικά πολιτικές, και με πολιτικά μέσα πρέπει να επιλύονται (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το ισχύον διεθνές δικαιϊκό καθεστώς).

Επίσης άλλες απόψεις υποτιμούν το διεθνές δίκαιο, θεωρώντας ότι το διεθνές έννομο σύστημα, νοθεύεται από εξωδικαιϊκούς παράγοντες  (όπως τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων). Κατά συνέπεια το δίκαιο, μπορεί να ερμηνεύεται “κατά το δοκούν”.  Και άρα και για αυτό το λόγο, δεν πρέπει να λαμβάνεται αυστηρά υπόψη.

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο Χ. Ροζάκης,  επισημαίνει ότι το ισχύον Δίκαιο της Θάλασσας παρέχει ισότητα δικαιωμάτων σε όλα τα τμήματα ενός κράτους, είτε αυτά είναι ηπειρωτικά είτε νησιωτικά. Η Ελλάδα όμως,  ως παράκτιο κράτος, δεν μπορεί ανεμπόδιστα να αποκτήσει πλήρη εκτατικά δικαιώματα στις θαλάσσιες ζώνες της. Ιδιαίτερα στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα προς ανατολάς. Γιατί οι αποστάσεις που χωρίζουν τις ακτές της από τις ακτές των αντικείμενων ακτών, δεν ξεπερνούν σε κανένα σημείο τα 400 ν.μ., δηλ. το απαιτούμενο διπλάσιο του ανώτατου ορίου δικαιώματος (200 ν.μ.), που προβλέπεται από το δίκαιο της θάλασσας.

Στις περιπτώσεις μόνο που δεν υπάρχει γεωγραφική στενότητα, ένα κράτος, μπορεί να εξαντλήσει το δικαίωμα καθορισμού των θαλασσίων ζωνών στο maximum  των 200 ν.μ.,  χωρίς διαπραγμάτευση  των ορίων τους με άλλα κράτη.

 Κατά συνέπεια η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να οριοθετήσει τις ζώνες αυτές, είτε υφαλοκρηπίδα, είτε ΑΟΖ, σε συμφωνία με τις χώρες που έχουν αντίστοιχα δικαιώματα.

Η σύναψη συμφωνίας προϋποθέτει βέβαια διαπραγματεύσεις, με την προοπτική να καταλήξουν σε συμφωνία, να είναι δηλαδή ουσιαστικές. Ωστόσο η υποχρέωση διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνίας οριοθέτησης  δεν σημαίνει και την υποχρέωση σύναψης συμφωνίας. Κανένας κανόνας του διεθνούς δικαίου δεν επιβάλλει στα κράτη την υποχρέωση να συμφωνήσουν.

Το επόμενο βήμα, στο βαθμό που προκύψουν αγεφύρωτες διαφωνίες μεταξύ των κρατών και δεν είναι δυνατή μια συμβιβαστική διμερής συμφωνία οριοθέτησης, είναι η παραπομπή της διαφοράς σε διεθνή δικαστική επίλυση (Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης). Και σ’ αυτό όμως το στάδιο, απαιτείται συμφωνία παραπομπής μεταξύ των διαδίκων.  Η παραπομπή σε διεθνή δικαστική επίλυση, πέραν της αβέβαιας  έκβασης, παρουσιάζει διάφορα προβλήματα και απαιτεί τη σύνταξη συνυποσχετικού κυρωμένο από τα κοινοβούλια των ενδιαφερομένων. Δηλαδή απαιτείται και από τις δύο μεριές, μια πολιτική λογική διαπραγμάτευσης, που στις σημερινές συνθήκες είναι ζητούμενη.

Είναι γεγονός ότι ο θεσμός της ΑΟΖ κερδίζει σταθερά έδαφος στις οριοθετικές προτιμήσεις των κρατών σε σχέση με άλλες ζώνες κυριαρχικών δικαιωμάτων (υφαλοκρηπίδα, συνορεύουσα ζώνη, χωρικά ύδατα).  Ήδη πάνω από εκατό κράτη έχουν αποκτήσει ΑΟΖ. Κι αυτό γιατί η κήρυξη-οριοθέτηση ΑΟΖ ως σύνθετη ζώνη, με μια κοινή έννομη ενέργεια, εξασφαλίζει οριστική επίλυση όλων των οριοθετικών εκκρεμοτήτων. Οπότε συμβάλλει, εκτός των σχετικών ωφελειών (στη θαλάσσια στήλη και στην επιφάνεια), και στην αποφυγή μελλοντικών κρίσεων.

Ο Χ. Ροζάκης επισημαίνει όμως  ότι  η υφαλοκρηπίδα καλύπτει απόλυτα τις ελληνικές διεκδικήσεις για τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του βυθού και του υπεδάφους χωρίς καμία διαφορά με την ΑΟΖ.

Με άλλα λόγια αν οριοθετηθεί η ελληνοτουρκική υφαλοκρηπίδα, τότε η Ελλάδα μπορεί νόμιμα, να διεξάγει όποια έρευνα και εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου του υπεδάφους (υδρογονάνθρακες - φυσικό αέριο).

Σημειώνει ακόμη ο συγγραφέας,  ότι μια συμφωνία οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας (την οποία προκρίνει με την Τουρκία), δεν σημαίνει παραίτηση από μελλοντικές λύσεις συνθετότερου χαρακτήρα, τύπου ΑΟΖ.

Αντίθετα μια μονομερής ενέργεια κήρυξης ΑΟΖ, από την πλευρά της Ελλάδας, δεν συνεπάγεται και οριοθέτηση. Μπορεί η κήρυξη ΑΟΖ να δηλώνει μεν γενικά το δικαίωμα, αλλά δεν οριστικοποιεί την έκταση άσκησης του, καθώς απαιτείται συμφωνία οριοθέτησης, μεταξύ των όμορων χωρών.

Συνέπεια  μια τέτοιας  μονομερούς ενέργειας, θα ήταν η διατάραξη  των  σχέσεων με την Τουρκία, καθώς αυτές βρίσκονται στο στάδιο των διερευνητικών επαφών, για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας από το 2002. Και θα ήταν μια κίνηση χωρίς αντίκρισμα, αφού δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της ΑΟΖ.  

Η λύση λοιπόν, αν η Ελλάδα επιθυμεί ΑΟΖ, είναι η αναζήτηση συμφωνιών με τα γειτονικά/αντικείμενα κράτη, με τα οποία προς το παρόν δεν έχουμε καταλήξει σε συμφωνία. Πλην της Ιταλίας  όπου ισχύει διμερής συμφωνία οριοθέτησης  της υφαλοκρηπίδας από το 1977. Και της Αλβανίας όπου οι δύο χώρες συμφώνησαν το 2009 σε μία οριοθέτηση “πολλαπλών χρήσεων” (χωρίς συγκεκριμένη αναφορά στην ΑΟΖ) με οριοθετική μέθοδο τη χρήση της μέσης γραμμής/ίσης απόστασης, η οποία όμως ακυρώθηκε από το συνταγματικό δικαστήριο της γείτονας χώρας.

 Μια ιδιαίτερη διαπίστωση του συγγραφέα  αφορά την περίπτωση της θαλάσσιας περιοχής του Αιγαίου και του ανατολικότερου τμήματος της Ανατολικής Μεσογείου, εκεί που η Ελλάδα αντλεί θαλάσσια δικαιώματα λόγω του Καστελόριζου και των άλλων παρακείμενων νησιών των Δωδεκανήσων και της Κρήτης.

 Ο Χ. Ροζάκης υποστηρίζει ότι τα ελληνικά δικαιώματα δεν περιορίζονται σ’ αυτά που δημιουργεί το Καστελόριζο. Στην ίδια περιοχή η ύπαρξη της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης, παράλληλα με το Καστελόριζο, δημιουργούν ένα εδαφικό τόξο, που δίνει δικαίωμα τόσο για υφαλοκρηπίδα, όσο και για ΑΟΖ. Όμως, επισημαίνει, ότι η παράλληλη ύπαρξη δικαιωμάτων της Τουρκίας και οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της περιοχής, μπορεί να προκαλέσουν  οριοθετικά προβλήματα.

Το ισχύον διεθνές δίκαιο ειδικά στις περιπτώσεις οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι ηθελημένα γενικόλογο και παραπέμπει στην ανάγκη ενός δίκαιου αποτελέσματος (ευθυδικία), χωρίς ρητή αναφορά σε μεθόδους οριοθέτησης. Μόνο στην περίπτωση οριοθέτησης της αιγιαλίτιδας ζώνης, η μέθοδος της μέσης γραμμής/μέσης απόστασης αποτελεί τον κανόνα. Αυτό σημαίνει, ότι στην περίπτωση παραπομπής των συνοριακών διαφορών με την Τουρκία, σε διεθνή δικαστική επίλυση, δεν υπάρχουν ασφαλείς προβλέψεις για την έκβαση της δικαστικής απόφασης. Επί πλέον, συνιστά  χρονοβόρο και δαπανηρή διαδικασία. Ακόμη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο παρέμβασης τρίτων χωρών κατά το στάδιο της εκδίκασης, και τέλος, δεν αποκλείει εξ ορισμού διαφωνίες περί την εφαρμογή  της απόφασης.

Ανακεφαλαιώνοντας, το βιβλίο του Χ. Ροζάκη, αποτελεί μια ρεαλιστική παρουσίαση των ελληνοτουρκικών διαφορών, υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου. Απ’ αυτή την άποψη βοηθάει στο να επανέλθει η συζήτηση, για τα ελληνοτουρκικά, στη δικαιϊκή της βάση που αποτέλεσε και τη σταθερή κατεύθυνση, μέχρι τώρα, της εξωτερικής μας πολιτικής. Επόμενα το βιβλίο, έμμεσα πλην σαφώς, διεκδικεί και μια τεκμηριωμένη απόρριψη της πρόσφατης, και πολύ διαδεδομένης, πρότασης, για μονομερή ανακήρυξη της ΑΟΖ. Μια πρόταση που τόσο ανεύθυνα και απερίσκεπτα υιοθέτησε μερίδα του πολιτικού κόσμου.

                                                                                                                                                                Θανάσης Τρυψάνης

                                                                                                                                                                         18-11-2013

Δράματα παλιά και καινούργια

του Διόδωρου Κυψελιώτη

Ο γλυκός καιρός του Αρχιπελάγους και των προαστίων του δεν το δείχνει, αλλά τέτοιες ημέρες είναι που η Περσεφόνη ξαναγυρίζει στον Aδη και αφήνει τη Δήμητρα να ολοφύρεται μόνη της για την απώλεια και για εκδίκηση να φέρνει τον χειμώνα. Του Αγίου Δημητρίου είναι άλλωστε το ορόσημο για να εγκαταλείψουν τα βουνά οι μεταβατικοί κτηνοτρόφοι και με τα κοπάδια τους να ξεκινήσουν πολυήμερες πορείες προς τα χειμαδιά των κάμπων - οι ελάχιστοι που έχουν απομείνει.

Για να ξαναγυρίσουν στα ορεινά λιβάδια έξι μήνες μετά, του Αγίου Γεωργίου, όταν θα έχει γυρίσει και η Περσεφόνη από τα σκοτάδια του Aδη - οι δύο πολεμικοί άγιοι, οι μόνοι μου φαίνεται που υπάρχουν στη χριστιανική θρησκεία, αν εξαιρέσουμε τους αρχαγγέλους που προέρχονται από τον ιουδαϊσμό, έχουν ταυτιστεί με τον κύκλο της αγροτικής ζωής. Περίεργο μου φαίνεται, σαν να ήθελαν να ξορκίσουν τον φόβο του πολέμου οι παλιοί. 'Η να ταυτίσουν τους δύο αγίους με κάποιες παλιότερες θεότητες που σχετίζονταν με τη Δήμητρα και την Κόρη - τους Διόσκουρους ίσως, τους αδελφούς της Ελένης, γιατί και αυτή δεν ήταν παρά μία από τις εκδοχές της Μεγάλης Θεάς, της θεάς της γονιμότητας, όπως και η Δήμητρα.

Τούτες είναι οι ημέρες που ανθίζουν και τα χρυσάνθεμα, για τούτο τα λέμε «αηδημήτρηδες» και για τούτο μου φαίνεται τα θεωρούμε πένθιμα λουλούδια: εμφανίζονται να παρηγορήσουν τη Δήμητρα για την αποχώρηση της Κόρης στον Αδη. Υιοθετήσαμε και εμείς το θεϊκό νόημά τους.

Μέσα σε αυτή τη γενική μελαγχολία για τον χειμώνα που έρχεται και τη δημιουργεί πια περισσότερο η δραματική προοπτική των νεκρών και κρύων σωμάτων καλοριφέρ παρά η απονέκρωση της φύσης, μόνος χαρούμενος είναι ο Δημήτρης Αβραμόπουλος που θα απολαύσει την παρουσία τανκς, μηχανοκίνητων και αεροπλάνων στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης, όπως ταιριάζει στο μεγαλείο του. Αν δεν φροντίσει ο ίδιος να το αναδείξει, πώς θα καταλάβουμε οι υπόλοιποι ότι έχει;

• Οι ημέρες είναι μελαγχολικές για όλους εμάς τους υπόλοιπους και επειδή ένα ακόμη ανούσιο κείμενο προστέθηκε στα χιλιάδες που έχουν σκοτώσει τον πολιτικό λόγο - η προγραμματική συμφωνία ΠαΣοΚ - ΝΔ για τη διακυβέρνηση της χώρας. Ευχολόγιο χωρίς τίποτε το συγκεκριμένο, πέρα από διαβεβαίωση πως δεν θα γίνουν νέες «οριζόντιες περικοπές» ούτε εκλογές πριν από το 2016.

Θα μπορούσε να έχει μόνο αυτά τα δύο σημεία αντί για σαράντα τρία. Αλλά αυτοί που έγραψαν τη συμφωνία ήθελαν να δείξουν τον πλούτο της σκέψης τους - και απέδειξαν τη γυμνότητά της. 

 

Ανεργία και μετανάστευση

Απαρατήρητη θα περάσει λοιπόν η προγραμματική συμφωνία, αλλά δεν επιτρέπεται να περάσει απαρατήρητη η τρομερή φράση που εκστόμισε ο Πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στην Ιταλία: «Έχουμε τόσους ανέργους όσους και παράνομους μετανάστες και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Όποιος το ακούει αυτό, καταλαβαίνει πως αν δεν υπήρχαν «παράνομοι μετανάστες», δεν θα υπήρχαν άνεργοι, ιδού λοιπόν η λύση στο πρόβλημα: να διώξουμε τους παράνομους μετανάστες. Αλλά οι άνεργοι είναι 1.400.000, οι μετανάστες που έχουν άδεια παραμονής και εργασίας είναι περίπου 600.000 και άλλοι τόσοι όσοι έχουν τη λεγόμενη «ροζ κάρτα»: ήρθαν παράνομα στη χώρα δηλαδή, ζήτησαν πολιτικό άσυλο και εκκρεμεί η απάντηση των ελληνικών Αρχών, αν θα τους δοθεί ή όχι - άρα δεν είναι παράνομοι πλέον, νομιμότατοι είναι.

Υπάρχουν λοιπόν άλλοι 1.400.000 που ήρθαν παράνομα και δεν έχουν ζητήσει καν πολιτικό άσυλο; Κανείς δεν πιστεύει κάτι τέτοιο, μερικές δεκάδες χιλιάδες να είναι αυτοί.

Στην πραγματικότητα ο Αντώνης Σαμαράς εξομοίωσε τον αριθμό των ανέργων με τον αριθμό του συνόλου των μεταναστών που υπάρχουν στη χώρα, και αυτών που έχουν άδεια παραμονής και αυτών που έχουν ροζ κάρτα και εμμέσως τους ανακήρυξε υπεύθυνους για την ανεργία. Συνεισφέρει άραγε στην αντιμετώπιση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας αυτή η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού; Αποδυναμώνει τη Χρυσή Αυγή - ή μήπως προσπαθεί ο Πρωθυπουργός να τον εμπιστευθούν οι ψηφοφόροι του νεοναζιστικού κόμματος; Να τον εμπιστευθούν όμως για ποια του χαρακτηριστικά;

• Μου κάνει εντύπωση το ότι το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω, δεν σχολίασε την απαράδεκτη δήλωση του Πρωθυπουργού - περίεργο. Ενδιαφέρεται και η Κουμουνδούρου να πάρει μέρος στον διαμοιρασμό των ιματίων της ΧΑ;

• Είχε πει κάποτε ο Μιχαλολιάκος, μετά την εκλογική του νίκη, «η Χρυσή Αυγή ήρθε για να μείνει». Στην πραγματικότητα ήταν πάντα εδώ, κρυμμένη μέσα στα άλλα κόμματα. Και είναι έτοιμη να ξανακρυφτεί αλλά να δηλητηριάζει μόνιμα τη ζωή της χώρας.

Ο Δωδεκάλογος του Ρομά

Δεν είπε λέξη ο ΣΥΡΙΖΑ για την αριθμητική σχέση ανέργων - μεταναστών όπως τη μέτρησε ο Πρωθυπουργός, βρήκε όμως να πει ο πρόεδρός του πώς κατανοεί την κοινοβουλευτική δημοκρατία: «Οι κυβερνήσεις πέφτουν όταν χάνουν τη δεδηλωμένη μέσα στη Βουλή και τη δεδηλωμένη μέσα στη Βουλή τη χάνουν όταν αναπτύσσονται κοινωνικοί αγώνες μέσα στην κοινωνία και στους δρόμους που καθιστούν αδύναμη [sic] την κοινοβουλευτική τους επιβίωση. Αυτός είναι ο δρόμος».

Ητοι, ο δρόμος για την εξουσία περνάει από τους δρόμους - το πεζοδρόμιο που λέγανε παλιά. Οι κάλπες έχουν δευτερεύουσα σημασία, έρχονται να επικυρώσουν ή να ακυρώσουν την απόφαση του δρόμου να στερήσει από την κυβέρνηση τη δεδηλωμένη. Θαυμάσια αντίληψη περί δημοκρατίας.

Μας είχε υποσχεθεί ότι αυτό, ότι ο δρόμος θα έκανε αδύνατη την κοινοβουλευτική επιβίωση της κυβέρνησης,   θα γινόταν τον περασμένο Μάρτιο. Διαψεύστηκε. Τον Αύγουστο ανακοίνωσε ότι αυτό θα συμβεί τον Σεπτέμβριο. Αλλά οι δρόμοι πάλι δεν γέμισαν. Ευτυχώς, η κοινοβουλευτική δημοκρατία μας είναι ανθεκτικότερη από όσο νομίζει ο Αλέξης Τσίπρας.

• Υπάρχει και το θέμα με το «αγγελούδι» στην επικαιρότητα, ημερολόγιό μου, το ξανθό παιδάκι των μελαχρινών Ρομά που δεν ήταν δικό τους. Κλασική περίπτωση αυτού που ονομάζεται «παράνομη υιοθεσία». Ούτε το πρώτο ζευγάρι είναι ούτε το τελευταίο που έκανε κάτι τέτοιο. Προφανώς με άλλα κίνητρα από αυτά των συνήθων περιπτώσεων: για να αυξηθεί το «επίδομα τέκνων» και να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός της οικογένειας, αν ξέρουν οι Ρομά την έννοια του προϋπολογισμού.

Αν η μικρή Σάσα, όπως φαίνεται ότι είχε δηλωθεί αρχικά το κοριτσάκι, είχε υιοθετηθεί παράνομα από ελληνική μικροαστική ή και μεγαλοαστική οικογένεια, θα είχε γίνει όλη αυτή η διαπόμπευση παιδιού και θετών γονιών της; Φυσικά όχι - η πολιτική ευπρέπεια εξαντλείται στο να αποκαλούμε τους γύφτους, επί ποινή τιμωρίας, «Ρομά».

Λίγα ακόμα τέτοια περιστατικά διασυρμού και θα καταλήξει υποτιμητική η ονομασία Ρομά - θα τους αποκαλούμε πάλι γύφτους για να μην τους υποτιμάμε λεκτικά και θα αποκατασταθεί ο παλαμικός «Δωδεκάλογος του Γύφτου». Αλλά ο δωδεκάλογος της κοινωνικής υποτίμησης δεν θα εκλείψει. Οπως δεν θα εκλείψει και ο χρυσαυγιτισμός, ακόμα και αν διαλυθεί η Χρυσή Αυγή.

Το μυστήριο της Δήμητρας

Περίεργος λαός οι τσιγγάνοι ή γύφτοι ή Ρομά ή όπως αλλιώς τους πούμε. Επιμένουν να μην ενταχθούν στους κανόνες ημών των υπολοίπων. Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις, η εμμονή στους πανάρχαιους κανόνες τους δεν προέρχεται από την εμμονή στη ρομαντική ζωή πλανήτων - είναι επειδή κάποιοι μέσα στην κοινότητά τους έχουν συμφέρον να διατηρούνται αυτές οι παραδοσιακές αξίες· αν αλλάξουν, θα χάσουν την εξουσία τους.

Εχουν τους πολιτικούς τους και αυτοί που είναι σαν τους δικούς μας: το μόνο που τους νοιάζει είναι η εξουσία.

• Είναι εντυπωσιακό με τι ταχύτητα ενήργησε το ΣΔΟΕ, πώς έσπευσε στα ληξιαρχεία και εντόπισε παρευθύς ποιες οικογένειες έχουν δηλώσει τα ίδια και τα ίδια παιδιά σε διαφορετικές μερίδες για να εισπράττουν τα επιδόματα. Για τη Λίστα Λαγκάρντ, για όσους έβγαλαν χρήματα στο εξωτερικό, τρία χρόνια τώρα δεν έχει γίνει τίποτα - θα παραγραφούν σε λίγο τα φορολογικά αδικήματα που έχουν διαπράξει όλοι αυτοί, μας είπε πριν από λίγες ημέρες ο σύλλογος των υπαλλήλων του ΣΔΟΕ.

• Οπου Ρομά και η μοίρα του, όπου εκατομμυριούχος και η δική του.

Αυτό που δεν παραγράφεται, χιλιετίες τώρα, είναι το πένθος της Δήμητρας για την απώλεια της Περσεφόνης. Το εκδικητικό πένθος, που φέρνει τον χειμώνα. Αλλά δεν περνούσε και τόσο άσχημα στον Αδη η Κόρη αφού έπαιρνε μαζί της και τον πανέμορφο Αδωνι - όταν επέστρεφε στον κόσμο μας, ήταν υποχρεωμένη να τον παραχωρήσει στην Αφροδίτη.

Για την Περσεφόνη δηλαδή ο χειμώνας ήταν η ερωτική εποχή, η άνοιξη και το καλοκαίρι ήταν στέρηση. Για τον ευτυχή Αδωνι ήταν όλος ο χρόνος.

Πρέπει να δώσει κάποιες εξηγήσεις για τον θρήνο της η Δήμητρα, όταν η κόρη της ευτυχούσε. Αλλά όταν δεν μας δίνουν οι πολιτικοί για το πώς ακριβώς κατανοούν τις παρελάσεις στις εθνικές γιορτές, την ανεργία και την κοινοβουλευτική δημοκρατία, πώς να απαιτήσουμε από τη θεά να λογοδοτήσει, ημερολόγιό μου;

(*) O Διόδωρος Κυψελιώτης είναι κατά κόσμον ο Δημήτρης Ψυχογιός. Γράφει στο Κυριακάτικο Βήμα τη σελίδα "Το Επταήμερο του ΔΙΟΔΩΡΟΥ". Συγγραφέας του πρόσφατου βιβλίου "H πολιτική βία στην Ελληνική κοινωνία".